Duurzaam monument Beukenrode

De tweede fase van het duurzaam restaureren van Landgoed Beukenrode in Doorn nadert afronding. Een goed moment om de eerste resultaten in beeld te brengen. Het Beukenrode project is een goed voorbeeld van de manier waarop historische gebouwen met doelgerichte ingrepen tegelijkertijd kunnen gerestaureerd en verduurzaamd kunnen worden. Het resultaat mag er zijn zoals te zien is in de onderstaande foto. Verschuif de lijn en zoek de verschillen!

Duurzaam monument 02Duurzaam monument 01

‘De kern van de aanpak bij duurzaam monument Beukenrode is: behouden wat er nog is, repareren wat beschadigd is en terugbrengen wat verdwenen is.’

Jachthuis Beukenrode is een landhuis uit de 19e eeuw dat centraal is gelegen op een bosrijk landgoed dat het eigendom is van de Sint Augustinusstichting. In hun opdracht ontwikkelden wij een plan voor het duurzaam restaureren van het gebouw zodat het nog een eeuw mee kan maar wel een stuk energiezuiniger wordt. In fase 2, die nu bijna is afgerond, werd de buitenkant van het gebouw opgeknapt. In voorgaande blogposts hebben we al veel verteld over de ingrepen die tijdens deze fase.

Duurzaam monument 03
De hoofdingang vóór de opknapbeurt en erna

Entree

De oorspronkelijke entree was er nog maar bleek in slechte staat. De basis van natuursteen vertoonde de nodige barsten na een eeuw blootstelling aan de elementen en de houten overkapping was een aantal malen overgeschilderd met ongezonde verven. In plaats van een nieuwe lading natuursteen aan te voeren om de basis te vervangen heeft een gespecialiseerd bedrijf de barsten ‘gelijmd’. Het mag immers best aan het gebouw te zien zijn dat het al meer dan een eeuw oud is. De synthetische verf werd verwijderd, het houtwerk werd opgeknapt en een nieuw verfsysteem op basis van lijnolie werd aangebracht.

Veranda

De overkapping van de veranda was verdwenen en de mozaïekvloer was ernstig beschadigd. Inmiddels is de overkapping weer hersteld zoals te zien is op de foto. Op foto’s uit de archieven is te zien dat de zijwand was afgedicht met sierlijk paneel van hout en glas. Dit paneel zal op basis van de foto’s worden gereproduceerd en in een later stadium worden aangebracht. Voor de vloer zijn inmiddels gelijksoortige tegels gevonden met exact dezelfde kleurtinten dus ook deze siervloer kan worden gereconstrueerd.

Duurzaam monument 04
Het uitzicht vanuit de serre die volledig in dampopen houtskeletbouw is uitgevoerd.

Serre

Rekening houdend met de huidige functie van het landhuis werd besloten om een nieuwe serre te ontwerpen in een soortgelijke stijl als het hoofdvolume. De bouw van het nieuwe element is inmiddels afgerond en het indoorterras biedt een panoramisch uitzicht op de omliggende bossen. In de serre is ook een liftschacht geplaatst waarmee het eeuwenoude gebouw meteen een stuk rolstoelvriendelijker is geworden.

Duurzaam monument 05
Alleen enkele kolommen en bevestigingspunten waren nog zichtbaar. Rechts de volledig herstelde baldakijn.

Baldakijn

Een ander oorspronkelijk element van het landhuis dat grotendeels was verdwenen is de baldakijn, een overkapping boven het hoekbalkon die bestond uit hout en baksteen. Alleen een deel van het baksteenwerk resteerde nog. Ook hier zijn archieffoto’s gebruikt om de originele constructie te reconstrueren.

Duurzaam monument 06
Een energiezuinige, low tech oplossing passend bij een gebouw uit de 19e eeuw.

Schuiframen

Ventilatie vond vroeger simpelweg plaats door ramen open te zetten. De onderste schuiframen werden naar boven geschoven en bovenste ramen wat naar beneden. Dit leverde een natuurlijke, afstelbare, luchtcirculatie per individuele ruimte. Vrijwel alle schuiframen van Beukenrode waren echter dichtgeschroefd of dicht geschilderd en ventilatie vond plaats via energieverslindende installaties. Door de ramen weer werkend te maken en de installaties te verwijderen is de oorspronkelijke low tech manier van ventileren weer teruggebracht.

Duurzaam monument 07
De eeuwenoude houten zonwering die werd teruggebracht misstaat niet.

Persiennes

De oudste foto’s van Beukenrode laten zien dat er zonwering in de vorm van houten persiennes op de raamkozijnen zat. In de loop van de 20ste eeuw waren deze echter verdwenen. Bij toeval werd tijdens de inspectie van de zolder een oorspronkelijk exemplaar gevonden dat ergens in een hoekje gegooid was. Besloten werd om de persiennes te reproduceren en weer aan te brengen waarmee de gevels meer contrast en detail hebben gekregen.

Duurzaam monument 08

Nu het interieur

De restauratiewerkzaamheden aan de buitenkant van het Jachthuis naderen hun einde. Er zal nog wel gewerkt worden aan het omliggende landschap in de directe omgeving onder leiding van Copijn. Daarnaast is onlangs de volgende fase van de restauratie van start gegaan waarbij ook het interieur op duurzame wijze zal worden opgeknapt. Wederom zorgen wij voor het ontwerp, advies en een deel van de bouwbegeleiding. Meer nieuws hierover volgt later!