De vele mogelijkheden van het bouwen met CLT of kruislaaghout zorgt internationaal voor een flinke groei in houten hoogbouw

door Gijs Bruggink

Wat is CLT?

CLT is een relatief nieuwe houtbouwmethode die in de jaren ’90 is ontwikkeld in Duitsland en Oostenrijk en sindsdien sterk aan populariteit heeft gewonnen. Inmiddels staan er honderden gebouwen uit kruislaaghout door heel Europa. De bouwmethode is inmiddels zo ver doorontwikkeld dat het een prima duurzaam alternatief vormt voor beton, baksteen of staal.

Cross-Laminated Timber platen bestaan uit verschillende lagen hout die kruislings op elkaar gelijmd zijn, precies zoals de naam aangeeft. Doordat de houtvezels gekruist liggen heeft het materiaal een hogere sterkte, stabiliteit en stijfheid in alle richtingen, vergelijkbaar met gewapend beton. Hierdoor is het materiaal zeer geschikt voor het maken van vloeren die een grote ruimte overspannen of lange/hoge wanden. Bovendien verkleinen de gekruiste vezels de kans op splijten.

Waarom kiezen voor kruislaaghout?

Het grootste voordeel van bouwen met CLT is het gebruiksgemak bij het bouwen en de hoge mate van prefabricatie die zeer sneller bouwtijden mogelijk maakt. Wanden en vloeren worden door de producent in hun eigen werkhal gefabriceerd. Daarbij worden de uitsparingen voor ramen en deuren aangebracht en sleuven gefreesd voor leidingen en uitgangen. Vervolgens worden deze als complete elementen naar de bouwlocatie vervoerd. Daar kunnen elementen in korte tijd op hun plek worden getild en aan elkaar worden gemonteerd. De verbazing is te lezen in de ogen van opdrachtgevers als plotseling in een paar dagen hun huis neer wordt gezet.

Een gebouw van CLT is vele malen lichter dan beton, baksteen of staal zodat de fundering veel minder groot hoeft te zijn. Zo wordt indirect nog meer beton en staal uitgespaard. Niet te onderschatten in deze tijden waarin de bouwsector verlamd wordt door de stikstofcrisis. Daardoor is minder veel en minder zwaar vervoer nodig naar de locatie toe. Kleinere (liefst elektrische) kranen kunnen volstaan om het hijswerk op locatie te verrichten. Andere voordelen van kruislaaghout zijn de uitstekende thermische en geluidsisolatie en het goed presteren van de massieve houten platen op het gebied van brandveiligheid.

CLT in onze projecten

Waar we bij ORGA tot drie jaar terug vrijwel alle projecten in houtskeletbouw (HSB) ontworpen vindt bij de huidige projecten nu steevast de afweging tussen CLT en HSB plaats. Tijdens het project Het Houten Huis in Berkel-Enschot resulteerde de switch van HSB naar CLT in een aanzienlijke kostenbesparing. Omdat kruislaaghout van hoge kwaliteitsklasse gewoon in het zicht kan blijven was het niet nodig om veel geld in de afwerking te investeren.

Orga Architect Clt Interieur
CLT woonhuis in Berkel-Enschot – Foto’s: Rene de Wit

Bij recente grote projecten kozen we voor hybride ontwerpen die deels gedragen worden door houten kolommen/spanten en deels door CLT wanden. De eigenschappen van HSB wanden en CLT wanden bleken elkaar goed aan te vullen afhankelijk van hun functie in de constructie van het gebouw.

Hout is sowieso al materiaal nr 1 bij de architecten van ORGA en met de opkomst van CLT hebben we nog meer opties. De genoemde voordelen maken van CLT een geduchte concurrent van betonbouw en dus voor ons een extra middel om in te zetten richting een meer duurzame bouwwereld.

Orga Architect Clt Projecten
Recente ORGA projecten die deels of geheel in CLT zijn ontworpen

Wil je meer weten over de mogelijkheden van bouwen met CLT? Neem gerust even contact met ons op!

    Dit formulier wordt beschermd door Google reCAPTCHA Privacybeleid en
    Servicevoorwaarden zijn van toepassing.

    Heb je interesse in de internationale opleving in het (hoog) bouwen met massief hout? Arup publiceerde een interessant rapport: Rethinking Timber Buildings