Houtbouw stijgt, gedreven door maatschappelijke ontwikkelingen, in populariteit. Denk daarbij aan grondstoffenvraagstukken, klimaatverandering, isolatie-eisen, stikstofproblematiek, CO2-opslag, prefab-voordelen, aanpasbaarheid en losmaakbaarheid. Dat is al een aardig rijtje. Nog niet heel vaak genoemd, maar eigenlijk de belangrijkste is het effect van houtbouw op onszelf.
door Daan Bruggink
Houtconstructies zijn gezonder en comfortabeler voor de gebruikers van een gebouw. Ze verbeteren het binnenklimaat door hun vocht- en warmteregulerende eigenschappen, verbeteren op natuurlijke wijze de luchtkwaliteit binnenshuis vanwege de hypoallergene eigenschappen, de natuurlijke geur werkt rustgevend, hout is van nature geluiddempend en houtconstructies bieden uitstekende ruisbeheersing. Blootstelling van de mens aan hout binnenshuis houdt rechtstreeks verband met positieve psychofysiologische reacties.
Ten slotte, en daar hoor je men vaak pas over als het houten gebouw er staat, zijn er nog de esthetische effecten van hout op de mens. Het natuurlijke patroon van hout heeft een fractale structuur, volgens Nikos Salingaros zijn immers ‘veel, zo niet alle, natuurlijke structuren fractal’. Nikos Salingaros is een wiskundige, bekend om zijn werk over stedelijke theorie, architectuurtheorie, complexiteitstheorie en ontwerpfilosofie en hij is nauw betrokken geweest bij de architect Christopher Alexander. Zij delen de theoretische benadering van architectuur die zich meer aanpast aan menselijke behoeften en een wetenschappelijke analyse combineert met een diepe intuïtieve ervaring.
Enfin, fractals klinken heel wiskundig, maar zijn ook eenvoudig te beschrijven als een geschaald patroon dat op zichzelf lijkt en zich herhaalt. Salingaros stelt dat visuele fractals in de omgeving fysieke stress verlichten en mogelijk zelfs een helende werking hebben. Dat staat in schril contrast met de zogenaamde industriële efficiëntie, die veel meer een minimalistische of abstracte uitstraling zoekt. Een meerderheid van de mensen voelt zich echter veel ongemakkelijker of zelfs gestrest in zo’n omgeving.
Er zijn diverse studies die dat bevestigen: een Japans onderzoek (Sakuragawa et al., 2005) vergeleek de fysieke en emotionele reacties bij het bekijken van hout versus stalen panelen. Hout had zowel fysiologische als psychologische voordelen ten opzichte van staal. De houten panelen werden geassocieerd met verminderde depressie of neerslachtigheid, terwijl bij staal beide stegen. Een Canadese studie (Rice et al, 2006) toonde aan dat houten interieurs zelfs de bloeddruk verlagen.
Het Oostenrijkse Joanneum Research instituut heeft in 2011 een onderzoek uitgevoerd naar het effect van het les krijgen in een houten omgeving op de gezondheid van scholieren. 52 scholieren, verdeeld over 4 klaslokalen, zijn een jaar lang gevolgd. Twee klaslokalen waren met standaard materialen gebouwd, de andere twee klaslokalen werden gebouwd van massief hout. Bij de scholieren werden regelmatig psychofysiologische onderzoeken uitgevoerd, niet alleen op school, maar ook tijdens de vakanties. Geconstateerd werd dat de hartslag bij de scholieren die les kregen in de massief houten lokalen met gemiddeld 8600 slagen per dag werd verminderd! Let wel: 8600 slagen per dag, dat zijn 6 slagen per minuut, de hele dag door…! De kinderen waren meer ontspannen en beter aanspreekbaar. De ontspanning zette zich ook ’s nachts door. Ook op lange termijn geeft een lagere hartslag een gunstig effect en zal zelfs de levensverwachting stijgen.
Hetzelfde onderzoeksbureau heeft ook een onderzoek gedaan naar het gebruik van hout in het interieur. Dennenhout om precies te zijn. De Alpenden heeft bleek, harsachtig hout met een rode kern die eenvoudig te bewerken. Er worden met name meubels van gemaakt vanwege de etherische olie in het hout, die een antibacteriële en schimmelwerende werking heeft en motwerend is. Ideaal voor kasten dus.
In de studie is onderzocht wat het effect van het hout is op 30 gezonde volwassenen door het vermogen om te herstellen te meten. De proefpersonen moesten fysieke inspanning en testen doen in kamers afgewerkt met hout en anderen in identiek ingerichte houtimitatie-kamers. De houten kamers leverden een lagere hartslag tijdens fysieke en mentale stress-situaties en een versneld autonoom herstelproces.
Tevens hebben de onderzoekers proefpersonen in verschillende bedden laten slapen om de invloed van het constructiemateriaal op de fysieke en psychische toestand te meten. De slaapkwaliteit was beter in het houten bed en ging gepaard met een verminderde hartfrequentie. De gemiddelde ‘besparing’ in het dennenhouten bed bedroeg ongeveer 3.500 hartslagen per dag. De proefpersonen voelden zich meer ontspannen, over het algemeen fitter en waren verrassend sociaal meer extravert dan van tevoren.
Als grondstoffenschaarste, klimaatproblematiek en de CO2-opslag het niet winnen, dan kan het positieve effect van houtarchitectuur op ons welzijn zomaar het doorslaggevende argument zijn!
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op Houtwereld.nl
Heeft u plannen voor een bouwproject en wilt u meer weten over de verschillende houtbouwmethoden? We denken graag met u mee.
Aarzel niet om contact met ons op te nemen met uw vragen. We bieden met plezier even wat uitleg over onze aanpak en waar voor uw project mogelijkheden liggen.
Bel ons op 024 6636354, stuur een mail naar info@orga-architect.nl of gebruik het onderstaande contactformulier!
