Fossielvrij bouwen

Duurzaamheid is een geïntegreerd onderdeel van onze architectuur, dat weten we allemaal. Met snelle schreden zien de ontwikkeling richting het fossielvrij bouwen onze architectuur diepgaand veranderen. Deze ontwikkelingen en innovaties zullen de komende decennia ons dagelijks optreden bepalen. Aan ons architecten de vraag om dat vorm te gaan geven. Wat moet je in de gaten houden?

Het is goed te beginnen met een nulmeting in de traditionele bouw. Als we prof. Hennis de Ridder aanhouden, is de bouwsector verantwoordelijk voor 50% van het energieverbruik, 50% van de CO2 uitstoot, 25% van de afvalproductie en 25% van het weggebruik. Daardoor is de sector sterk afhankelijk van fossiele grondstoffen voor materialen, energie in bouw en exploitatie en vervoer. Dat is niet vol te houden en zal een groot effect hebben op bestaande bouw, herbestemmen, hergebruik en materiaalgebruik.

Fossielvrij 01

Onomkeerbare ontwikkeling

Dan de stand van zaken in duurzaam bouwen: volgens het rapport ‘World Green Building Trends 2016’, opgesteld door het vooraanstaande Amerikaans datakantoor Dodge Data & Analytics, zal het groene bouwen wereldwijd om de drie jaar verdubbelen. Interessant om te zien dat we in 2008 met zijn allen voornamelijk nog groen gingen bouwen ‘voor het milieu’. In 2015 doen we dat omdat de klant er om vraagt en de milieuregels aangescherpt zijn. Onomkeerbaar dus… Als architect moet je daarom bovenop de nieuwe duurzame innovaties zitten en deze integreren!

Einde fossiel tijdperk

Dan de politiek: in december 2015 is in Parijs door 195 landen een akkoord getekend. Het akkoord zal landen dwingen om zich los te maken van fossiele grondstoffen. Uiteraard ligt de focus op fossiele brandstoffen, maar in de kern gaat het over fossiele grondstoffen. Bovendien stelt het akkoord dat de uitstoot en opname van CO2 in de tweede helft van deze eeuw in balans moet zijn. Daar hebben we de kern te pakken: het einde van het fossiele tijdperk!

Loskomen van fossiele grondstoffen

Op het gebied van energie (fossiele brandstoffen) zien we al tal van ontwikkelingen, van Nul-op-de-meter tot energieleverende gebouwen van star-chitecten. De volgende grote duurzaamheidsslag zal zijn het loskomen van fossiele grondstoffen. Daarbij zullen de biobased en circulaire materialen hun rol opeisen. Daarmee kan immers fossielvrij worden gebouwd,  dat wil zeggen zonder nieuwe fossiele materialen. Traditionele bouwmaterialen zijn met name gebaseerd op fossiele grondstoffen hebben hun langste tijd gehad.

Fossielvrij 02

De beurs reageert op het akkoord in Parijs eind 2015!

Architect gaat het ijs breken

Ik zit met smart te wachten op alle materialen en toepassingen die op ons pad komen! Ik ben er van overtuigd dat wij architecten dat (smeltende) ijs zullen gaan breken! Om je op gang te brengen, alvast enkele definities:

Bouwmaterialen uit de levende natuur

Biobased gebouwen zijn gebouwen die bestaan uit bouwmaterialen gemaakt van grondstoffen uit de levende natuur: de land-, bos-, tuinbouw, visserij en veeteelt of zelfs de vrije natuur. Ze zijn vernieuwbaar binnen de periode dat het product/gebouw bestaat, dus ongeveer 75 tot 100 jaar. Fossiele grondstoffen zijn uiteraard uitgesloten, maar dat geldt formeel ook voor minerale grondstoffen, zoals steen, tegels en pannen. Deze minerale grondstoffen zijn over het algemeen onbeperkt voorradig, zoals klei uit de rivieren, dus op zichzelf duurzaam, maar niet biobased.

Fossielvrij 03
De beurs reageert op het akkoord in Parijs eind 2015!

Maximaliseren van hergebruik

Circulaire gebouwen zijn gebouwen ontworpen, ontwikkeld, beheerd en geëxploiteerd via het hergebruik van producten en grondstoffen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt. Het verminderen van grondstofgebruik en de maximalisering van hergebruik is een centraal aspect van ieder gebouw. Het doel is zo min mogelijk nieuwe (virgin) grondstoffen te gebruiken en daar waar producten, grondstoffen en systemen worden ingezet, deze zo lang mogelijk (hoogwaardig) in de keten te houden. Daarbij zij opgemerkt dat hergroeibare (biobased) producten niet onder nieuwe, virgin, grondstoffen vallen.

Fossielvrij 05

Fossielvrije innovaties

Tenslotte nog een tip: hou de labelling systemen in het oog! Die gaan de doorslag geven bij de vraag welke materialen en innovaties werkelijk in onze duurzame gebouwde omgeving gaan verschijnen. Zij zullen hierin een leidende rol spelen. Duurzaamheid moet immers aantoonbaar zijn voordat het opgeschaald kan worden. Vanzelfsprekend zullen methoden, innovaties en oplossingen die goed scoren eerder opnieuw in een volgend project verschijnen. Gelukkig, zoals ik de blog begon, is duurzaamheid geen serieuze overweging meer, maar een vanzelfsprekendheid geworden voor ieder gebouw. Ware fossielvrije innovaties zullen beloond worden en ongetwijfeld navolging krijgen!

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op dearchitect.nl