We brengen steeds meer tijd door in stedelijke omgevingen, waardoor we steeds verder verwijderd raken van de rust en schoonheid van de natuurlijke wereld. Wonen in de Oosterhoutse Baai brengt je terug naar de natuur. Je wordt wakker omringd door water, groen en zingende vogels. Ontbijten buiten op het terras terwijl je de vissen in het heldere water ziet zwemmen en in de avond zie je de ondergaande zon weerkaatsen in het water. Het belooft een unieke plek te worden waar je leeft te midden van weelderige natuur, terwijl je ook dichtbij de stad woont.
Het landschapsontwerp creëert een natuurlijke omgeving met slingerende wandelpaden door bos en langs oevers waarin de waterwoningen te gast zijn. De clusters met waterwoningen wordt organisch gevormd door de drijvende woningen rondom een steiger te plaatsen, die met een toegangsbrug is verbonden met het vaste land. Deze steigers worden semi-openbare verblijfsplekken, zoals een hofje, maar dan op het water: een waterhof. Je groet je buurman, maakt een praatje met je buurmeisje en neemt een boodschap mee voor de oudere bewoner in jouw ‘straat’. Een plek om laagdrempelig samen te zijn en waar je een oogje in het zeil houdt als het met iemand even wat minder gaat.
De waterhoven zijn in harmonie met de omliggende natuur door de ligging in het water, omringd door een schilderachtig oeverbos. Ze krijgen een natuurlijke en avontuurlijke inbedding aan een uitgestrekte baai met rijkelijk groeiende waterplanten en het hoog oprijzende loofbos. Zichtlijnen vanaf de twee bruggen en het centrale landmark met een heuveltje als middelpunt bieden een uitnodigend panorama over het water.
We positioneren de dertig waterwoningen in de Oosterhoutse Baai zo, dat zij op een natuurlijke wijze de contouren van de oever volgen. Over de toegangsbrug loop je door de oever- en waterplanten van en naar je woning en ervaar je bovendien het verschil in seizoenen door het variërende waterniveau. De laag op het water liggende steiger biedt tastbaar contact met de natuurlijke woonomgeving. Bewoners ervaren dagelijks het dierenleven in het heldere water en en op de rijkelijk begroeide oevers; je ziet ijsvogels, meerkoeten, futen, vissen en libellen.
We verdelen de clusters in drie groepen, maar de woningen blijven één familie qua architectuur. Zij hebben allen een natuurlijke uitstraling door het uitvoerig gebruik van hout, groenstructuren en andere biobased materialen. Tegelijkertijd wordt er helder onderscheid gemaakt tussen de groepen door variaties in vorm, materiaal en kleur. Tussen de groepen langs de slingerende oever zijn flinke openingen gelaten, waardoor er ruime zichtlijnen ontstaan vanaf de bruggen en de verschillende wandelpaden rond de Baai.
Het ontwerp van de Oosterhoutse Baai begint wat ons betreft al op een diepte van 10 meter, tot waar het licht reikt. Het water vormt een zoetwaterecosysteem, met op deze zonrijke oeverzone de meeste ecologische diversiteit. Ondergedoken bomen en takken, een rijke water- en oeverbegroeiing en de bomen op de oever bieden samen met de drijvende woningen veel structuurvariatie voor vissen, libellen en vogels.
Natuurinclusief en biofilisch wonen, omringd door natuurlijk leven in het water, op de oevers en in het bos
Comfortabele en gezonde huizen uit hout en andere biobased materialen met een bijzonder lage impact op het milieu
Uitgekiende balans tussen de privacy van de eigen woning en het delen van gezelligheid met de buren aan het drijvende hof
De hellende daken zijn een belangrijk element in de ontwerpen van de drijvende woningen. Ze geven een speels beeld en maken de waterwoningen duidelijk verschillend. De groendaken in het zicht geven vanaf zowel het land als vanaf het water een fraai natuurlijk en ecologisch beeld. In het interieur brengt het contrast tussen lagere en hoge plafonds ruimtelijkheid in de woning. Het geeft de woning van binnenuit richting voor het uitzicht en de dakoverstekken bieden een beschut terras, een privacy gevoel en zonwering.
Qua materialen bestaan de waterwoningen uit een lichte houtskeletbouw opbouw, dampopen houten wandopbouwen en houten verdiepingsvloeren. Daarnaast gebruiken we biobased isolatiematerialen. Zo compenseren we met carbon positieve materialen de CO2 die geproduceerd wordt met de productie van de betonbak. Uiteraard voorzien we de waterwoningen van PV-panelen en streven we naar energieneutrale woningen (ENG).
Biobased woningen op het water zijn uit zichzelf al heel klimaatadaptief. Het omliggende water zorgt voor verkoeling, houten gevels met hun geringe massa stralen geen warmte uit en natuurlijke materialen hebben een zelfregulerend effect op het binnenklimaat. Houtbouw maakt de waterwoningen aanpasbaar en demontabel voor hergebruik. Beveiligde ventilatieluiken zorgen voor een natuurlijke circulatie van frisse lucht om de woning na zonsondergang af te laten koelen. Een dakraam op het hoogste punt zorgt voor een natuurlijke afzuiging die alle gebruikte warme lucht uit de woning trekt.
Door te ontwerpen met natuurlijke, low tech oplossingen, hier en daar aangevuld met techniek, houden we de impact laag. Dikke biobased isolatie zorgt voor laag energieverbruik en we wekken onze eigen energie op. Een combinatie van het juist oriënteren, de vaste zonweringen plus overstekken beschermen de drijvende woningen tegen te veel directe zon. Zo wordt oververhitting van het interieur voorkomen. Daarnaast bieden terrassen op waterniveau de bewoners de mogelijkheid tot verkoeling op warme dagen.
Aafke van Dijk
De impressies zijn gemaakt door ORGA architect en de handschets door Stroming. Deze afbeeldingen mogen niet zonder toestemming gebruikt of gereproduceerd worden.
Van Goorstraat 4
6512 ED Nijmegen
Winner Global category
Winner European category
Meest duurzame project van Nederland
